Ζουλφί Λιβανελί: Στη Ράχη της Τίγρης, Εκδόσεις Πατάκη

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Ο Ζουλφί Λιβανελί γεννημένος το 1946 είναι ο πιο γνωστός Τούρκος μουσικοσυνθέτης ενώ τα τραγούδια του έχουν ερμηνευτεί από τη Joan Baez, τη δικιά μας Μαρία Φαραντούρη, τον Udo Lidenberg. Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί το τελευταίο του  βιβλίο "Στη Ράχη της Τίγρης'', για το οποίο γράφει υπέροχες κριτικές ο διεθνής τύπος, αλλά το σίγουρο είναι ότι δε θα αφήσει κανένα Έλληνα ή Βαλκάνιο ασυγκίνητο, ακριβώς επειδή στις σελίδες του έργου αυτού, πραγματοποιείται μια επίκληση στη συλλογική μνήμη των λαών που υπήρξαν κομμάτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ένας έκπτωτος σουλτάνος βρίσκεται εξόριστος στη Θεσσαλονίκη του 1909, χρονολογία κομβική αφού τότε λαμβάνει χώρα το κίνημα των Νεότουρκων, κίνημα που εξέθρεψε τους επαναστάτες αξιωματικούς που ανέτρεψαν το αυτοκρατορικό καθεστώς. Παράλληλα, η πολιτική αναταραχή συνοδεύεται από τον ξεσηκωμό όλων των βαλκανικών λαών, Ελλήνων, Σέρβων, Βούλγαρων αλλά και Εβραίων που συνιστούν το μωσαϊκό των εθνών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και οι οποίοι με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών δυνάμεων, θα καταφέρουν το οριστικό πλήγμα σε μια αυτοκρατορία που φυλλορροεί εδώ και χρόνια...

Ο σουλτάνος θα αφηγηθεί τη ζωή τη δική του και της οικογένειάς του, στο γιατρό Ατίφ, στρατιωτικού γιατρού και επαναστάτη. Ο Ατίφ αν και 'εχθρός' του παλιού καθεστώτος, θα διαπιστώσει καθώς κρατά σημειώσεις από τις αναρίθμητες συζητήσεις του με τον έκπτωτο σουλτάνο, ότι εκείνος ο Κεμάλ ο νεαρός στρατηγός που τους προειδοποιούσε να μη μπλέκουν την πολιτική με το στρατό, είχε δίκιο. Διαπίστωση που θα πραγματοποιηθεί με τον πλέον πικρό τρόπο, ενόσω ο ελληνικός στόλος κυριεύει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ο χερσαίος άξονας έχει αποκοπεί από τους Βούλγαρους και τους Σέρβους και ο σουλτάνος επιστρέφει πίσω στην Ιστανμπούλ άρον άρον, ανακαλύπτοντας ότι πρέπει να μην καβαλάει πια την τίγρη στην οποία ήταν θρονιασμένος επί τριάντα τρία έτη και να κατεβεί από τη ράχη της...  

...''Γνωρίζετε παρακαλώ τον βασιλιά του Βελγίου; Τον Λεοπόλδο το Β'. Αυτός δεν είναι τάχα ένας πολιτισμένος Ευρωπαίος βασιλιάς; Γνωρίζετε ωστόσο τί έκανε ο άνθρωπος αυτός στο Κονγκό; Όχι βεβαίως. Διότι ο ευρωπαϊκός τύπος ήταν απασχολημένος να παρουσιάζει εμένα σαν βουτηγμένο στο αίμα, αλλά δεν έλεγε τίποτα για τα μαρτύρια στα οποία υπέβαλλε αυτός ο βασιλιάς το λαό του Κονγκό. Δέκα εκατομμύρια άνθρωποι δολοφονήθηκαν εκεί κατόπιν διαταγής του - το χωράει ο νους σας;- άντρες, γυναικόπαιδα, δέκα εκατομμύρια ψυχές. Εκατομμύρια ανθρώπους τους ακρωτηρίασαν, τους έκοψαν τα χέρια. Μου έφεραν φωτογραφίες εμένα. Εικόνες που δεν τις χωράει ο νους, ποια καρδιά αντέχει να βλέπει παιδιά με κομμένα χέρια. Εμένα, που απέφευγα τον πόλεμο και τους σκοτωμούς, με ανακήρυξαν Κόκκινο Σουλτάνο και έλεγαν πολιτισμένο το Λεοπόλδο. Και πώς να χαρακτηρίσει κανείς το Ρώσο τσάρο; Ανυπολόγιστος είναι ο αριθμός των ανθρώπων που έστειλε στη Σιβηρία να πεθάνουν. Αλλά τα αντιπαρήλθαν και αυτά, τον συγχώρησαν γιατί είναι κι αυτός χριστιανός. Μοναδικός ένοχος εγώ, διότι έβαλα προσκόμματα, δημιούργησα προβλήματα στα κράτη που ήθελαν να διαμελίσουν την αυτοκρατορία"...