Σαμπαχαττίν Αλή: Διηγήματα, Εκδόσεις Τσουκάτου

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Το βιβλίο αυτό μεταφρασμένο από τον δάσκαλό μου των τουρκικών κύριο Θάνο Ζαράγκαλη, όταν το πήρα στα χέρια μου είχα ήδη υψηλές προσδοκίες μόνο για τα όσα είχα ακούσει για τον συγγραφέα. Ο Σαμπαχαττίν Αλή, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο φορές από το  κεμαλικό καθεστώς. Μάλιστα αποφυλακίστηκε το 1933 στο πλαίσιο αμνηστίας που δόθηκε σαν συμβολισμός για τη δέκατη επέτειο της διακήρυξης της Τουρκικής Δημοκρατίας. 

Ο Σαμπαχαττίν Αλή θεωρείται ορόσημο στην τουρκική λογοτεχνία όπως και ο σπουδαίος Oguz Atay. 

Εκπρόσωπος του κοινωνικού ρεαλισμού, καταπιάνεται με ζητήματα φιλίας, αγάπης, αδικίας, υπαρξιακά, μέσα σε μια προσπάθεια βαθύτερης νοηματοδότησης της ζωής ή καλύτερα ερμηνείας της, αφού η ζωή δε χρειάζεται κανέναν σκοπό για να υπάρξει, συνιστά από μόνη της σκοπό.

Τα διηγήματά του μοιάζουν με παραβολές, έχουν έντονο το στοιχείο του θρησκευτικού διδάγματος, καταλήγοντας πάντα σε μια ενδοσκόπηση που καλεί τους αναγνώστες να αναρωτηθούν για τα δικά τους πιστεύω, να αναμετρηθούν με την αλήθεια τους. 

Το γεγονός ότι υπήρξε αντιφασίστας με συνέπεια στη ζωή του, δημοκράτης στην ουσία του θέτοντας τον εαυτό του στην υπηρεσία της τέχνης πασχίζοντας για την ελευθερία και τη δημοκρατία, είναι κομβικά στοιχεία στο έργο του. Τα διηγήματά του, φαινομενικά προσωπικά είναι γεμάτα από πολιτικά νοήματα, όπως πολιτικές είναι άλλωστε και όλες οι επιλογές της καθημερινότητάς μας, ασχέτως αν το συνειδητοποιούμε ή όχι. 

Ο Σαμπαχαττίν Αλή, μοιάζει να μας προσκαλεί να πάρουμε τον βίο μας στα σοβαρά, γιατί οποιαδήποτε ατομική μας πράξη έχει προεκτάσεις στον συλλογικό βίο. 

...''Όταν ο λαός είδε πόσο εύθραυστο είναι το γυάλινο κτίριο που θεωρούσε γερό, άθραυστο, αήττητο, άρχισε να εκσφενδονίζει τα κεφάλια και μέσα σε ελάχιστα λεπτά, το γυάλινο κτίριο έγινε γυαλιά καρφιά, κατέρρευσε, πολλοί μέσα στο κτίριο καταπλακώθηκαν από τα θραύσματα, με δυσκολία σώθηκαν καμιά δεκαριά που βρίσκονταν κοντά στην πόρτα.

Ο Λαός καθάρισε αμέσως τα απομεινάρια του γυάλινου κτιρίου, κατάλαβε ότι μπορούσε να ζήσει και χωρίς αυτό, οπότε επέστρεψε στον παλιό τρόπο ζωής, επέλεξε και πάλι από ανάμεσά του ανθρώπους, ώστε να διεκπεραιώνουν τις δουλειές του. Ωστόσο την κακή ανάμνηση του γυάλινου κτιρίου την κράτησε για πολλά χρόνια στη μνήμη του. Όταν οι γέροντες μιλούσαν γι'αυτό στα παιδιά, δεν ξεχνούσαν να δώσουν την παρακάτω συμβουλή:

"Ποτέ μην κτίσετε ένα γυάλινο κτίριο πάνω απ'το κεφάλι σας. Όμως εάν μια μέρα κτιστεί, άγνωστο πώς ένα τέτοιο κτίριο, μην νομίσετε ότι δεν μπορείτε να το ανατρέψετε, να το γκρεμίσετε. Αρκεί να του ρίξετε μερικά κεφάλια για να το κάνετε γυαλιά καρφιά"...