S.A. Cosby: Δάκρυα Ξυράφι, Εκδόσεις Gutenberg

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Ο S.A. Cosby γεννημένος το 1973 στη νοτιοανατολική πολιτεία της Βιρτζίνια στις ΗΠΑ, κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, με το τελευταίο του μυθιστόρημα "Δάκρυα Ξυράφι'' (Razorblade Tears). Πρόκειται για ένα συναρπαστικό noir αστυνομικό, ένα libro giallo του αμερικανικού νότου. 

Διάβασα πρόσφατα μία συνέντευξη που παραχώρησε ο S.A. Cosby στον Αμερικανό συγγραφέα Eli Cranor που επίσης καταπιάνεται με αστυνομικά μυθιστορήματα, ωστόσο δεν είδα πουθενά καμία ερώτηση που να αναφέρεται στις επιρροές του Cosby. Αν μπορούσα να μαντέψω διαβάζοντας το ύφος της γραφής του, έχει σίγουρα ασχοληθεί εκτενώς με τον William Faulkner από κλασικούς, ενώ από σύγχρονους θεωρώ πως έχει αρκετές αναφορές με τον Γάλλο Caryl Ferey.

Στα 'Δάκρυα Ξυράφι', παρακολουθούμε την προσπάθεια εξιχνίασης ενός εγκλήματος. Πρόκειται για τη διπλή άγρια δολοφονία ενός ζευγαριού ομοφυλοφίλων. Οι πατεράδες τους, πρώην κατάδικοι και αποφυλακισμένοι, ζώντας σε ένα περιβάλλον απουσίας επιλογών και ανέχειας (αν και ο ένας εκ των δύο, ο Άικ, είναι σαφώς σε καλύτερη μοίρα-όχι τυχαίο που ο Άικ είναι μαύρος γιατί μόνο έτσι ο Cosby προκαλεί το κοινωνικό στερεότυπο του λευκού επιτυχημένου) προσπαθούν να ανακαλύψουν τους δολοφόνους των γιων τους,  σε μια απόπειρα ύστατης εξιλέωσης από την πατρική φιγούρα που υπήρξαν στο παρελθόν, από την κακή σχέση που είχαν με τους γιους τους και από τη μη αποδοχή της σεξουαλικής τους ταυτότητας. 

Μέσα σε ένα σκηνικό που θυμίζει κατά πολύ το βαλτωμένο ως προς τις ευκαιρίες και γεμάτο αδιέξοδα κοινωνικά και επαγγελματικά τοπίο του Breece Pancake, του συγγραφέα με το αριστούργημα 'τριλοβίτες', που επίσης κατάγεται από τη Βιρτζίνια, ο Cosby παραδίδει στους αναγνώστες την τοιχογραφία μιας σειράς ανθρώπων που διαιωνίζουν τη διαφθορά και τα κοινωνικά στερεότυπα, φτάνοντας τελικά μέχρι το έγκλημα. Στην κατρακύλα της διαφθοράς, τα κοινωνικά στερεότυπα χρησιμοποιούνται και ως άλλοθι, ώστε οι προβολείς της δημοσιότητας να στρέφονται μακριά από τη σαπίλα και τη δυσωδία των αρχών. Στο έργο του Cosby, η δικαστική εξουσία είναι μια χαίνουσα πληγή.

Οι μαύροι ήρωες του S.A. Cosby, διαφέρουν ωστόσο από εκείνους του Faulkner. Ίσως αυτό να σχετίζεται με το γεγονός ότι και ο ίδιος ο συγγραφέας είναι μαύρος. Στα έργα του Faulkner, οι χαρακτήρες αγωνιούν σε μια απέλπιδα προσπάθεια να υπερασπιστούν την ταυτότητά τους, να ακουστούν, φέρουν το στίγμα του καταδικασμένου ήδη από την ημερομηνία γέννησής τους. Βέβαια οι εποχές είναι διαφορετικές, Στα έργα του Faulkner, η πλοκή διαδραματίζεται στον αμερικανικό νότο της περιόδου προ του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, όταν ακόμα η δουλεία αποτελούσε πρακτική του νότου. Στη σύγχρονη Βιρτζίνια όμως του Cosby, οι ανισότητες φέρουν τη γεύση ενός εμπεδωμένου εδώ και δεκαετίες φυλετικού ρατσισμού. Οι ήρωες του Cosby δεν αγωνιούν να αποδείξουν τίποτα (δε μοιάζουν σε τίποτα με τους Εβραίους του Joseph Roth). Είναι εκεί ολόκληροι, υπάρχουν και επιβάλλονται με την παρουσία τους. Συνιστούν κομμάτι της πολιτείας της Βιρτζίνια εδώ και δεκαετίες, κουβαλούν μαζί τους την ιστορία ανισοτήτων, τον απόηχο ενός ανελέητου κυνηγητού, τον ήχο 'χιλιοβασανισμένων' κοινωνικών στερεοτύπων που χτυπήθηκαν αγρίως αλλά εξακολουθούν να υφίστανται έστω και τσακισμένα. Κουβαλούν όμως και το σαρκίο τους μέσα στο πέρασμα του χρόνου, έχοντας ήδη συγχρωτιστεί με τους λευκούς στον ίδιο τόπο. 

Ο S.A. Cosby, διαθέτει μια μοναδική ικανότητα. Δομεί τη γραφή του γύρω από μια αλληλουχία εικόνων που προωθούν την πλοκή με μια φυσική άνεση. 

Στη συνέντευξη που έδωσε στον Eli Craner, ο S.A. Cosby ήταν άμεσος και απλός. Καθυστέρησε λίγο να πάει γιατί έπρεπε να κουβαλήσει μαζί με γνωστό του που έχει γραφείο τελετών, τα πτώματα κάποιων ανθρώπων που παρέσυρε διερχόμενο όχημα. Στις αγροτικές περιοχές της Βιρτζίνια δεν υπάρχει δικαστής ερευνών, εξηγεί ο Cosby. Αν συμβεί ένα μοιραίο γεγονός, τα παρακείμενα σπίτια παίζουν το ρόλο γραφείων τελετών. 

''Άγγιξε την καινούργια ταφόπλακα. Χάιδεψε το λαξεμένο όνομα του Αιζέα. Μετά του Ντέρεκ. "Θυμάσαι που μου έλεγες ότι η αγάπη είναι αγάπη; Δεν το καταλάβαινα. Δεν ήθελα να το καταλάβω, προφανώς. Τώρα όμως το καταλαβαίνω. Και λυπάμαι τόσο απίστευτα πολύ που έπρεπε να γίνουν όλα αυτά για να το καταλάβω, αλλά πραγματικά το καταλαβαίνω τώρα πια. Ένας καλός πατέρας, ένας καλός άνθρωπος, αγαπάει τους ανθρώπους που αγαπάνε τα παιδιά του. Δεν ήμουν καλός πατέρας. Δεν είμαι καλός άνθρωπος. Αλλά θα βάλω τα δυνατά μου να είμαι καλός παππούς". Είπε ο Άικ. Σηκώθηκε όρθιος. Θα βάλω όλη μου τη δύναμη, είπε ο Άικ. Τα δάκρυα ήρθαν ξανά. Ξεχύθηκαν από τα μάτια του και κύλησαν πάνω στα μάγουλά του. Λίμνασαν πάνω στα αξύριστα γένια του. Αυτή τη φορά δεν ένιωθε κάθε δάκρυ στο πρόσωπό του να κυλάει και να κόβει σαν ξυράφι. Αυτή τη φορά τα δάκρυα ήρθαν σαν την πολυπόθητη απάντηση σε μια σπαρακτική προσευχή για βροχή.''