Μπρανιμίρ Στσεπάνοβιτς: Στόμα Γεμάτο Χώμα, Εκδόσεις Κυψέλη

2025-02-04
από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου


Το ''Στόμα Γεμάτο Χώμα'', θεωρείται κλασικό έργο στη σέρβικη λογοτεχνία, τιμήθηκε με το βραβείο λογοτεχνίας της πόλης του Βελιγραδίου το 1974 ενώ έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο και βραβευτεί ως η καλύτερη σερβική ταινία του Φεστιβάλ FEST Βελιγραδίου το 2023.

Ο πρωταγωνιστής, ένας επιβάτης τρένου που ενοχλείται από τη θορυβώδη παρουσία συνεπιβατών του, επιστρέφει μετά από τριάντα χρόνια απουσίας στην πατρογονική του γη το Μαυροβούνιο, έχοντας πρόσφατα πληροφορηθεί ότι πάσχει από μια ανίατη ασθένεια και γνωρίζοντας ότι του απομένει ελάχιστος χρόνος ζωής. Το Μαυροβούνιο το αντιλαμβάνεται σαν την αφετηρία του ταξιδιού του στη ζωή και η επιστροφή του στα πάτρια εδάφη έχει αυτό το συμβολισμό. Κάποια στιγμή ο ήρωας θα κατέβει σε μια στάση προσπαθώντας να αποφύγει τους φασαριόζους συνεπιβάτες του και στη στάση που κάνει θα συναντήσει δύο άγνωστους κυνηγούς με τους οποίους διασταυρώνονται τα βλέμματά τους. Τότε ξεκινά ένα παράλογο κυνήγι καταδίωξης, προστίθενται κι άλλα άτομα που κυνηγούν χωρίς καμία προφανή αιτία τον ήρωα. 

Η πλοκή εκτυλίσσεται μέσα από παράλληλες αφηγήσεις τόσο του ήρωα όσο και του πλήθους των ανθρώπων που τον κυνηγά...

Ο ήρωας προσπαθεί να ξεφύγει από τη λύσσα των κυνηγών του, ενώ το πλήθος που τον κυνηγά και διαρκώς αυξάνεται σε μέγεθος καθώς προστίθενται νέα άτομα στην καταδίωξη, τρέχουν να προφτάσουν με μανία αυτόν που τους πρόσβαλλε έτσι και προσπαθεί να τους ξεφύγει. Στο έργο αυτό υπάρχουν πολλαπλοί συμβολισμοί. Η μανία να καταδιώκει κανείς ένα φάντασμα, το δυσνόητο, αυτό που αδυνατεί να κατανοήσει, κάνοντας σκοπό της ζωής του μία μάχη δίχως κανένα νόημα, ενώ από την άλλη ο άνθρωπος προσπαθεί να ξεφύγει από φαντάσματα που δημιουργεί με τη σκέψη του...

Αν και έχουμε συνεχή εναλλαγή παράλληλων αφηγήσεων στο ''Στόμα Γεμάτο Χώμα'', ο συγγραφέας δεν επαναλαμβάνεται. Η αφήγησή του ωστόσο φέρνει αρκετά στο νου τον παραλογισμό και το χιούμορ που συναντάμε στα έργα του Ούγγρου Λάζλο Κρασναχορκάι. Ο Μπρανιμίρ Στσεπάνοβιτς, αν και περιγράφει την προδιαγεγραμμένη ανθρώπινη μοίρα, δεν αποφεύγει το χιούμορ, δεδομένου ότι η τραγική ανθρώπινη φύση είναι συνάμα και τόσο πολύ κωμική.

...''Πόσο ισχυρή και ακατάλυτη ήταν η σχέση που είχαμε αποκτήσει μ'εκείνον αποδείχτηκε με τον καλύτερο τρόπο τη στιγμή που απροσδόκητα εξαφανίστηκε από τα μάτια μας-ίσως τόσο ανεξήγητα όσο το ξημέρωμα είχε εμφανιστεί μπροστά σ'εμένα και τον Γιάκοβ-, διότι αντί να νιώσουμε ανακούφιση και μάλιστα ακόμη και ν'αρχίσουμε να τραγουδάμε από τη χαρά μας που επιτέλους τον είχαμε ξεφορτωθεί, όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, αναστατωθήκαμε σαν να μην μπορούσαμε πια χωρίς αυτόν...''

Ο Μπρανιμίρ Στσεπάνοβτς γεννήθηκε το 1937 στην Ποντγκόριτσα του Μαυροβουνίου και πέθανε στο Βελιγράδι το 2020.


Υλοποιήθηκε από τη Webnode
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα!