Κλαούδια Πινιέιρο: Οι Χήρες της Πέμπτης, Εκδόσεις Carnivora

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Η Κλαούδια Πινιέιρο που όποιος την έχει διαβάσει δεν μπερδεύει πια το στυλ γραφής της με κανένα άλλο, και που γνωρίζουμε πως η αστυνομική αφήγηση είναι πρόσχημα για να μας μιλήσει για τα πιο δύσκολα κοινωνικά γεγονότα, μέσα από το βιβλίο της ''Οι Χήρες της Πέμπτης'', μας παραδίδει την πρόσφατη θλιβερή ιστορία της Αργεντινής του 2001. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν ένα μήνα στα ελληνικά.

Μέσα από μια εξιστόρηση πλούσιων οικογενειών που διαμένουν στα Άλτος δε λα Κασκάδα, με ζωές που μοιάζουν δανεικές, κρατώντας ανήσυχους και τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους οι οποίοι νιώθουν σε όλη τη διαδρομή της ύπαρξής τους ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά η τρυφηλή ζωή που διάγουν τους αποκοιμίζει σε τέτοιο βαθμό που δεν έχουν το κουράγιο ή την πνευματική διαύγεια πλέον, να ασχοληθούν με τη φούσκα που πρόκειται να σκάσει σύντομα πάνω τους.

Στο country, όπως λέγεται η κλειστή γειτονιά όπου διαμένουν οι γείτονες των Άλτος δε λα Κασκάδα, υπάρχουν συγκεκριμένοι νόμοι. Για την περίφραξη των σπιτιών, για τα σκυλιά που επιδιώκουν να περάσουν περιφραγμένους χώρους, για τα ''σιμαρόνες'' που εμφανίζονται ξαφνικά σαν αγέλη, για τα εγκλήματα που διαπράττονται κεκλεισμένων των θυρών. Κανένας δε μιλάει για τα τελευταία, γιατί πολύ απλά δε θέλει προβλήματα ή να βγει στη φόρα κάτι αρνητικό για τη γειτονιά...

Κάποτε η φούσκα σπάει. Η Κλαούδια Πινιέιρο, μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί με κομμένη την ανάσα, στην πρόσφατη ταραχώδη ιστορία της χώρας της, οι ήρωές της παραδομένοι στην οικονομική και κοινωνική κατρακύλα στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα, αρχίζουν να αισθάνονται τους κραδασμούς υπόκωφα σχεδόν, μέχρι τη στιγμή που δεν υπάρχει πια τελική αναβολή...

Οι άλλοτε ''ισχυροί'' άντρες των πλουσιόσπιτων, αποφασίζουν την τελική έξοδο, με τρόπο που σοκάρει. Η ζωή που ζούσαν ήταν άλλωστε τόσο ψεύτικη και δήθεν, τόσο μιμητική της αισθητικής που διαμορφώνουν τα καταναλωτικά πρότυπα, ώστε οι αναγνώστες διαβλέπουν την επερχόμενη πτώση σχεδόν από τις πρώτες σελίδες. Γιατί είναι νόμος της φύσης, πως οτιδήποτε ψεύτικο και δανεικό, ακόμα και καλή πρόθεση να υπάρχει, σταδιακά θα ξεγυμνωθεί και θα αναμετρηθεί με την αλήθεια του. Κάποια στιγμή λοιπόν, στα Άλτος δε λα Κασκάδα, και αυτό είναι το πιο θριλερικό σημείο στην αφήγηση της Πινιέιρο, αρχίζει να φτάνει ο θόρυβος από τις ταραχές του 2001. Τότε που πολιτικοί δραπέτευαν με ελικόπτερα, άνθρωποι εξαγριωμένοι έσπαγαν τα πάντα, οι τράπεζες διέκοψαν τις αναλήψεις και έστω και πρόσκαιρα εφαρμόστηκε το λεγόμενο πείραμα των creditos, που αρχικά έμοιαζε να φαίνεται υποσχόμενο γυρίζοντας για σύντομο χρονικό διάστημα την πλάτη στο ΔΝΤ.

Η λέξη corralito που σημαίνει 'μικρή περίφραξη' ή 'παιδική χαρά', έχει μείνει χαραγμένη  στο μυαλό των Αργεντινών και ειδικά στη μεσαία τάξη της Αργεντινής, γιατί με αυτή την κωδική ονομασία, ο τότε υπουργός οικονομικών Ντομίνγκο Καβάλιο, απαγόρευσε τις αναλήψεις από τις τράπεζες. Ένα είδος corralito, είναι και το country των Άλτος δε λα Κασκάδα και υπάρχει ένας συμβολισμός στη δενδρόφυτη περίφραξη που χρησιμοποιούν τα πλουσιόσπιτα για να διαχωρίζουν την ιδιοκτησία τους από άλλες ιδιοκτησίες. Περιφράξεις καταδικασμένες να καταρρεύσουν όταν ο θόρυβος έχει πια φτάσει σε κάθε γωνιά της χώρας.

...''Μέχρι να φτάσουμε στην μπάρα τα χέρια μου είχαν ιδρώσει. Ένιωθα σαν σε μια από κείνες τις ταινίες που οι παράνομοι περνούν τα σύνορα. Ο φρουρός μας προειδοποίησε: Βγείτε κατευθείαν στην εθνική, χωρίς να περάσετε από τη Σάντα Μαρία δε λος Τιγρεσίτος. Μην πάρετε αυτό τον δρόμο, ήρθε ειδοποίηση από την ασφάλεια για την περιοχή. ''Τί έγινε;'' ρώτησα. "Το κλίμα δεν είναι καλό''. ''Έκοψαν τον δρόμο;'' "Δεν ξέρω να σας πω, αλλά ακόμα και ο κόσμος στην Τιγρεσίτος φτιάχνει οδοφράγματα. Φοβούνται ότι θα τους την πέσουν. ''Ποιοί;'' Αυτοί από τις παραγκουπόλεις υποθέτω, λένε ότι λεηλατούν στην άλλη πλευρά της εθνικής. Αλλά εσείς μην ανησυχείτε, εμείς είμαστε προετοιμασμένοι. Αν έρθουν θα τους περιμένουμε. Κι έδειξε με το κεφάλι δυο ακόμα φρουρούς, στημένους παράμερα, δίπλα στο παρτέρι με τις αζαλέες, με αυτόματες καραμπίνες στα χέρια.

Κοίταξα μπροστά, τον δρόμο που έβγαζε στην εθνική, ήταν έρημος. Πέρασα την κάρτα απ'την οθόνη ανάγνωσης και η μπάρα σηκώθηκε. Στον καθρέφτη τα μάτια του Χουάνι και της Ρομίνα κοιτούσαν εξεταστικά τα δικά μου. Ο Ρόνι μου έδωσε ένα χτυπηματάκι στο πόδι για να τον κοιτάξω. Έδειχνε τρομαγμένος.

''Φοβάσαι να βγεις;'' τον ρώτησα.