Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ: Σκιές στον ποταμό Χάντσον, Εκδόσεις Καστανιώτη

2023-03-03

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1978, Πολωνοεβραίος στην καταγωγή, θυμίζει αρκετά στις περιγραφές του, τον κορυφαίο Γιόζεφ Ροτ. Αν βλέπει κανείς Netflix, και έχει τύχει να παρακολουθήσει τη σειρά "Οικογένεια Στίσελ", θα θυμάται ίσως ότι στο τελευταίο επεισόδιο, ο Σούλεμ Στίσελ, καθισμένος στο τραπέζι της κουζίνας του μαζί με το γιο και τον αδερφό του, παρακαλώντας τους να μη φύγουν και να μείνουν μαζί του για μερικά ακόμη λεπτά, μνημονεύει το θρυλικό συγγραφέα. Σε μια προσπάθεια να επαναφέρει αναμνήσεις της σκορπισμένης οικογένειάς του, ψάχνει να θυμηθεί το όνομα ενός Εβραίου συγγραφέα που είχε πει μια ρήση που αντιπροσωπεύει τη συνθήκη ζωής τους εκείνη τη στιγμή...Μετά από κάποιες προσπάθειες, καταλήγει στο όνομα του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, ο οποίος είχε πει ότι 'Οι άνθρωποι είμαστε ένα απέραντο νεκροταφείο, γιατί μέσα μας κατοικούν όλοι εκείνοι που αγαπούμε και έφυγαν από τη ζωή΄.

Ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, μετανάστευσε στις Η.Π.Α. το έτος 1935 και επιδόθηκε στη γραφή ιστοριών σχετικών με τον ιουδαϊκό μυστικισμό αλλά και τις ζωές Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης. Οι 'Σκιές στον ποταμό Χάντσον', αφορούν τη ζωή του Μπόρις Μακάβερ και της κόρης του Άννας, ως εύπορων Εβραίων που μετανάστευσαν από την Πολωνία στις Η.Π.Α., γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1940.

Εκεί μέσα από αδιέξοδες σχέσεις, συγκεντρώσεις οικογενειακές και με φίλους στο σπίτι του Μπόρις Μακάβερ, που φαίνεται να αποτελεί το επίκεντρο των συγγενικών συναντήσεων, καθώς και μέσα από την επίκληση της Γκεμαρά, γίνεται μια προσπάθεια να συνεχιστεί η ζωή μαζί με τα έθιμα της οικογένειας. Σε όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, γίνεται φανερό πόσο λείπει η Πολωνική εστία από τους ξεριζωμένους Εβραίους, που επιδιώκουν να γράψουν από την αρχή την ιστορία τους στις Η.Π.Α.

Οι ήρωες του έργου του Μπάσεβις Σίνγκερ, όπως και εκείνοι στα διηγήματά του "Γκίμπελ ο σαλός και άλλες ιστορίες'', μοιάζουν ξεχασμένοι από το θεό τους, αφημένοι πάνω σε ένα καράβι που έχασε τον έλεγχο της πορείας του. Η επιβίωση γίνεται στόχος ζωής, ενώ κατατρύχονται από την ενοχή της εβραϊκής παράδοσης που οφείλουν να διαιωνίσουν. Ωστόσο, υποπίπτουν σε κάθε λογής αμαρτήματα, δε ζουν ενάρετα, ούτε το προσπαθούν πάντα. Έχουν όμως ριζωμένη βαθιά μέσα τους την ενοχή, ώστε τουλάχιστο να προβαίνουν σε κάποιου είδους απολογισμό, κάθε φορά που διαπιστώνουν να αποκλίνουν από τις επιταγές του ιουδαϊκού νόμου. 

Ποια η άποψη του Σίνγκερ για το θεό;

Ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, σίγουρα πιστεύει ότι υπάρχει θεός, μόνο που νιώθει ότι η εικόνα που έχουμε για το μεγαλοδύναμο δεν είναι εκείνη του καλοκάγαθου παντοδύναμου, αντιθέτως πρόκειται για ένα μοχθηρό δυνάστη που αφήνει τα πλάσματά του να ταλαιπωρούνται και να αφανίζονται. Δείχνει να συμφωνεί αρκετά με την αντίληψη αυτή και ο Ζοζέ Σαραμάγκου, ο οποίος γράφοντας τον Κάιν, αφήνει στα χέρια μας ένα εγχειρίδιο γνώσης, αναφορικά με την πανουργία του θεού, τις ασύλληπτες δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλει τα ανθρώπινα πλάσματα, την ειρωνεία που απορρέει από έναν τέτοιου είδους συσχετισμό...

''Κυρία μου γνωρίζετε τη Γκεμαρά, , κι επομένως ξέρετε ότι 'Όπου υπάρχει και βεβαιότητα και αμφιβολία, πρέπει να προσηλωνόμαστε στη βεβαιότητα'. Το πιο πιθανό είναι το παιδί να είναι φυσιολογικό, όμως και η παραμικρή υποψία για το αντίθετο θα μπορούσε να σκοτώσει το σύζυγό σας. Το πρώτο σας καθήκον πρέπει να είναι απέναντί του''.

"Πώς; Nαι. Πιθανόν εμένα να μη ου άξιζε τίποτε καλύτερο, αλλά γιατί να τύχει σ' εκείνον".

Υλοποιήθηκε από τη Webnode
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα!