David Diop: Τη νύχτα όλα τα αίματα είναι μαύρα, εκδόσεις Πόλις

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Ο Σενεγαλέζος David Diop, γράφει με γλώσσα αιχμηρή που αφυπνίζει από το λήθαργο. Με μια αφήγηση που ακροβατεί ανάμεσα στην πρόζα και την ποίηση, σαν να μη θέλει να προσδιορίσει το είδος της, με σκέψεις που μεταμορφώθηκαν στα λόγια ενός όντος που βρίσκεται στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου, ο αναγνώστης σίγουρα θα αναρωτηθεί αν ακούει κάποιο χρησμό από αρχαικό μαντείο, ακριβώς όπως θα αναρωτηθεί διαβάζοντας και τα Κόκκινα Φύλλα του Faulkner...

Το "Τη νύχτα όλα τα αίματα είναι μαύρα", που τιμήθηκε με βραβείο Goncourt και βραβείο Strega, μας περιγράφει τις σκέψεις ενός Σενεγαλέζου που έλαβε μέρος στον Α'ΠΠ με το πλευρό των Γάλλων και στην πορεία γίνεται μάρτυρας του φρικτού θανάτου του αγαπημένου του φίλου, "αυτού που είχε παραπάνω και από αδελφό", ενώ θα αναρωτηθεί με έναν τρόπο επαναληπτικού λόγου που ομοιάζει με τη γραφή του Krasznahorkai, σαν να προσπαθεί να εξορκίσει τις ίδιες του τις σκέψεις. Το γεγονός αυτό, θα δομήσει εκ νέου την ύπαρξή του, θα τον κάνει να αναρωτηθεί αν έπραξε καλά όταν έκλεισε τα αυτιά στην παρακλητική οιμωγή του μισοπεθαμένου φίλου του "αυτού που είχε παραπάνω και από αδελφό", θα αναρωτηθεί αν τα αστεία ¨εγωισμού" με το φίλο του, στάθηκαν υπεύθυνα για το θάνατό του. Θα νιώσει πόσο η ρητορική περί γενναιότητας από πλευράς των στρατιωτικών, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα χάιδεμα στα αυτιά όσων προορίζονται να κάνουν τη βρώμικη δουλειά του αλληλοσπαραγμού. Θα καταλήξει τότε να γίνει ο ίδιος το χέρι του θανάτου, όχι μόνο για τους στρατιώτες με τα γαλάζια μάτια που βρίσκονται στα απέναντι χαρακώματα, αλλά και για τους συμμάχους του. Αυτό το τελευταίο το αποφάσισε μόνος του, δεν του το επέβαλλε κανένας ανώτερος. Θα τρελαθεί τόσο πολύ απο τη μυρωδιά του θανάτου, που η ίδια η γη θα όφειλε να αναρωτηθεί τί άραγε πράττουν αυτά τα όντα πάνω στο σώμα της...Διαθέτοντας τον ωμό ρεαλισμό του Κονγκολέζου Fiston Mwanza Muzila που κατέρριψε στο "Τραμ 83" τα εξωτικά στερεότυπα που λαχταρά κάθε ταξιδιώτης από τη δύση όταν πρόκειται να επισκεφτεί το Κονγκό, και το λυρισμό και την οξυδέρκεια του μοναδικού Mahi Binebine, δικαίως θα πρέπει να καταταχθεί μαζί με τους προαναφερθέντες, στους πιο υποσχόμενους συγγραφείς της αφρικανικής λογοτεχνίας. Αναρωτήθηκα συχνά διαβάζοντας τον David Diop, αν διαβάζω αρχαιοελληνική τραγωδία μέσα από τη ματιά ενός σύγχρονου συγγραφέα, ή το κιτρινισμένο από το χρόνο χειρόγραφο ενός στρατιώτη που θέλει ο θρήνος και η απελπισία που βίωσε, η κραυγή που φοβόταν ο ίδιος να ακούσει από τον εαυτό του γιατί θα ανατρίχιαζε από το αλύχτισμά της, να τα μοιραστεί και με άλλους που θα βοηθήσουν να σηκωθεί το βάρος τους...Αυτό το θρίλερ με κλιμακωτή ένταση, διαβάζεται απνευστί.