David Chandler, Franziska Muller, Delf Rothe: International Relations in the Antropocene, Palgrave Macmillan
από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου
Η έκδοση αυτή, που είναι μία από τις πλέον πρόσφατες στις διεθνείς σχέσεις και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Palgrave Macmillan, αναφέρεται στην ανθρωπόκαινο εποχή, που χαρακτηρίζεται από την επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον, σε σημείο που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να είναι ανεξέλεγκτες και μη διαχειρίσιμες. Ο David Chandler, η Franziska Muller και ο Delf Rothe, θέτουν ζητήματα και διευρύνουν το ερευνητικό πεδίο των διεθνών σχέσεων, με τρόπο που θα έπρεπε ήδη να απασχολεί και την ελληνική επιστημονική κοινότητα που καταπιάνεται με τη θεματική αυτή.
Ουσιαστικά, και με δεδομένο ότι οι τρεις ερευνητές δεν αφορίζουν σε καμία περίπτωση παλιότερες προσεγγίσεις της διεθνούς πολιτικής, καταδεικνύουν την αποτυχία των διεθνών σχέσεων ως ερευνητικού πεδίου μονοδιάστατου, αφηρημένου, και βασισμένου στο αντιθετικό δίπολο 'ανθρωπος vs φύση'. Αυτός ο διαχωρισμός κατά την άποψή τους, είχε ως μακρόχρονη συνέπεια μία ξεχωριστή προσέγγιση απέναντι στα διεθνή και τα εγχώρια ζητήματα. Η πολιτική που θα αφορούσε έναν φιλελεύθερο κόσμο προόδου, κανόνων και νόμων που θα υπερασπίζονταν τις κοινότητες, ερχόταν σε αντίστιξη με τη διεθνή αρένα, όπου φαίνεται ανέκαθεν να απουσίαζε αυτού του είδους το κοινωνικό συμβόλαιο. Άρα μήπως τελικά οι διεθνείς σχέσεις, αποτελούν εδώ και χρόνια ένα εξαιρετικά περιορισμένο κανονιστικά πεδίο μελέτης; Μήπως η θεώρησή τους παραμένει εξαιρετικά λευκή, ανδροκρατούμενη και ελιτίστικη, με αδιέξοδες και ξεπερασμένες πρακτικές;
Ο επαναπροσδιορισμός των διεθνών σχέσεων στην ανθρωπόκαινο εποχή, θα πρέπει να αφορά μία πληθώρα προσδιοριστικών παραμέτρων της, συμπεριλαμβανομένης της συζήτησης για την ασφάλεια, όπως αυτή διατυπώθηκε καταρχήν από τη σχολή της Κοπεγχάγης και τον Ole Weaver. Η πολύ συγκεκριμένη λογική που ακολουθούν οι πολιτικές ασφαλείας, αντανακλούν πολιτικές παραδόσεις που νομιμοποιούν τη χρήση εξαιρετικών μέτρων σε βάρος των αποδεκτών κανόνων και της νόρμας, καταστρατηγώντας πολύ συχνά τη δημοκρατία. Οι ερευνητές προτείνουν και επιδιώκουν μια εξαιρετικά περισσότερο πλουραλιστική αντίληψη στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, που θα αποστασιοποιηθεί από την ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσμου ως διαμορφωτή και αποδέκτη συνεπειών. Εισάγουν την ιδέα, για τη λειτουργικότητα μιας post-human era, όπου η γνώση του βαθμού αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το οικοσύστημα, θα καθρεφτίζεται και στις πρακτικές αλλά και τους προβληματισμούς των διεθνών σχέσεων. Μέχρι στιγμής, ακόμα και τη χρονιά που διανύουμε, οι συζητήσεις διεθνών σχέσεων αφορούν αντιπαλότητες μεταξύ κρατών και τρόπους εκμετάλλευσης των περιορισμένων φυσικών πόρων. Ίσως να απαιτείται μία μετατόπιση από την καρτεσιανή λογική του "σκέφτομαι άρα υπάρχω", σε μια λογική του "υπάρχω γιατί υπάρχεις". Παρά το ότι η αντίληψη αυτή διατυπώνεται από διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα εδώ και καιρό, φαίνεται ότι δεν έχει απασχολήσει τις διεθνείς σχέσεις ακόμα, εξηγούν οι ερευνητές, καθιστώντας τους διαλόγους πολιτικών ζητημάτων ξεπερασμένους και επισφαλείς, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ζητήματα ασφάλειας που θα απασχολήσουν τον κόσμο μελλοντικά δεν είναι σε καμία περίπτωση μόνο αυτά των πολέμων μεταξύ κρατών.