Claudia Durastanti, Η Ξένη, Εκδόσεις Gutenberg

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Είναι σπάνιο αυτό που καταφέρνει να κάνει με το στυλ γραφής της η Claudia Durastanti και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα είδος παγκόσμιας αυτοβιογραφίας σαν αυτό με το οποίο καταπιάνεται και η νομπελίστρια Annie Ernaux. Με άλλα λόγια, παρά το ότι σαν μια μορφή εξιλέωσης και ταυτόχρονα σαν φόρο τιμής στην οικογένειά της, η συγγραφέας ανατέμνει τα παιδικά, τα εφηβικά και τα χρόνια της ως ενήλικης, κατορθώνει να το κάνει μέσα από συμβολισμούς που δε μπορούν να αφήσουν ανεπηρέαστη τουλάχιστον τη γενιά στην οποία ανήκει. 

Γεννημένη το 1984, προικισμένη με ένα ταλέντο που δεν εξαντλείται στον τρόπο χρήσης της γλώσσας, αλλά επεκτείνεται και στην περιγραφή της αισθητηριακής μνήμης με έναν τρόπο επαναστατικό και δυναμικό, η Claudia Durastanti εξομολογείται το πώς είναι να μεγαλώνει ένα παιδί από γονείς κωφούς να ζει μεταξύ Ιταλίας, Αμερικής και Αγγλίας στη μετά Brexit εποχή, μεταναστεύοντας διαρκώς και να νιώθει αποκομμένη και ξένη από κάθε περιβάλλον που αγωνίζεται να νιώσει δικό της...

Ο τίτλος δεν είναι καθόλου τυχαίος, παραπέμπει μεταξύ άλλων στο φαινόμενο της μη αναγκαστικής, της ελεύθερης μετανάστευσης, στους ανθρώπους εκείνους που διαλέγουν να ζήσουν κάπου αλλού και όχι στη χώρα όπου γεννήθηκαν και ενώ θα έπρεπε να λογίζονται ως μετανάστες δε λογαριάζονται ως τέτοιοι, γιατί κάθε λέξη που προσπαθεί να περιγράψει την κατάστασή τους μπορεί να θεωρηθεί προσβλητική, αφού διαπνέονται σχεδόν πάντα από τον ''κοσμοπολιτισμό των προνομιούχων''...

...''Προς το τέλος της δεκαετίας του 1930, η Πολωνή συγγραφέας Μάρια Κουντσεβιτσόβα έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Cudzoziemka, το οποίο εκδόθηκε στην Ιταλία το 1940, με τον τίτλο Η ξένη. Στην Αγγλία κυκλοφόρησε το 1944 με τον τίτλο The Stranger. Είναι ο λόγος για τον οποίο Ο Ξένος του Αλμπέρ Καμύ στην αγγλική έκδοση εξακολουθεί να μεταφράζεται The Outsider. Ορισμένοι εκδότες προτίμησαν αυτόν τον τίτλο, λόγω του ότι περιέχει και την έννοια του "αλλοδαπού''.

...''Ο Ξένος του Καμύ είχε ένα ολόκληρο φιλοσοφικό κίνημα πίσω του: Ο Μερσό δεν ήταν ποτέ μόνος του σε εκείνη την παραλία όπου πυροβόλησε κάποιον Άραβα. Είχε τα εξεγερμένα φαντάσματα να του κάνουν παρέα. Η ξένη της Μαρίας Κουντσεβιτσόβα είναι μια γυναίκα αντιπαθητική αλλά αρχοντική, αγέρωχη πάντα στις απογοητεύσεις της.

Οι Ευρωπαίοι μετανάστες του εικοστού αιώνα έβρισκαν καταφύγιο στα βιβλία, η κατάσταση που βίωναν ήταν βασανιστική, ευγενής και πάνω από όλα συλλογική, καθώς συχνά δεν καθοριζόταν από ατομικές επιλογές αλλά από τον πόλεμο. Οι κληρονόμοι αυτών των ξένων είναι πολλοί, αλλά δεδομένου ότι δεν είναι εξόριστοι, αφού οι λόγοι που τους αναγκάζουν να φύγουν δεν είναι ίδιοι, κάθε λέξη που προσπαθεί να προσδιορίσει την κατάστασή τους είναι προσβλητική, επειδή πρόκειται σχεδόν πάντα για ελεύθερη μετανάστευση, η οποία ποτέ δεν καταλήγει σε ναυάγιο...''

Οι αναφορές της Claudia Durastanti, στο σινεμά και τη μουσική των δεκαετιών του '80 και του '90 δε μπορεί να αφήσει ασυγκίνητους όσους ανήκουμε στη γενιά εκείνη που είναι εξοικειωμένη με τις κασέτες, τα γκράφιτι και την πανκ κουλτούρα.

...Τί ζώδιο είσαι; Δίδυμοι...Ξέρω ότι δεν χάθηκα επειδή κάποιος με βρήκε πριν προλάβει να συμβεί. Άκουσα τη μητέρα μου και δεν ξέχασα ότι είμαι ένα πρόσωπο. Είμαι η κόρη ενός ανθρώπου που δεν πήδηξε ποτέ από τη γέφυρα: κάθε φορά που νιώθω την πρόσκρουση με το νερό επιστρέφω. Όταν όλα πέφτουν, ακλόνητη η αγάπη παραμένει. Αλλά πρόκειται για αληθινή ιστορία; 

Να σημειωθεί ότι η Claudia Durastanti μεταφράζει στα ιταλικά τον Joshua Cohen και τον Ocean Wuong.