Άρης Φιορέτος: Στοκχόλμη Νουάρ, εκδόσεις Καστανιώτη
από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου
Ο Άρης Φιορέτος, που πρόσφατα είχα παρακολουθήσει συνέντευξή του από Έλληνες δημοσιογράφους που τον επισκέφτηκαν στη Σουηδία, είναι Σουηδός λογοτέχνης ελληνοαυστριακής καταγωγής. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στα γερμανικά, δεδομένου ότι ο συγγραφέας δεν έμαθε ποτέ ελληνικά. Θυμάμαι να αναφέρει πριν βρεθεί στα χέρια μου το " Στοκχόλμη Νουάρ", ότι οι επιρροές του υπήρξαν κατά κύριο λόγο Γερμανοί και Γάλλοι λογοτέχνες. Διαβάζοντας το Στοκχόλμη Νουάρ, συνειδητοποίησα ότι οι λεπτομερείς και πυκνές περιγραφές του θυμίζουν Φλωμπέρ, και ότι δεν έχω συναντήσει ξανά σύγχρονο λογοτέχνη που να αποδίδει με τόση άνεση και εύστοχη επιλογή λέξεων, τα νοήματα συγγραφέων κλασικών. Ο Άρης Φιορέτος είναι ένας σύγχρονος κλασικός συγγραφέας. Στο Στοκχόλμη Νουάρ, η Βέρα Γκρούντ φεύγει από το Βερολίνο με προορισμό τη Στοκχόλμη και στόχο να βρει τον πατέρα που δε γνώρισε ποτέ. Η χρήση ιατρικών όρων, που έχουν σα στόχο μέσα από μία νουάρ οπτική, να ερμηνεύσουν τα μυστήρια του ανθρώπινου ψυχισμού και τα όρια της βιολογίας, γίνεται με τρόπο που αρχικά καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι μελετά εγχειρίδιο της ιατρικής επιστήμης, μέσα από μία πρωτόγνωρη λογοτεχνική φόρμα. Η ψυχή κατοικεί στον εγκέφαλο ή διαχέεται σε όλα τα μέλη του ανθρώπινου σώματος; Πόσο καθοριστικά θα είναι τελικά τα επιχειρήματα του καθηγητή Σάουμπεργκ για τη βιολογία της ψυχής; Μέσα από το τρένο που μεταφέρει τη Βέρα στη σκοτεινή και χιονισμένη Στοκχόλμη, και κάπου στη διάρκεια της προσπάθειάς της να ανακαλύψει τα ίχνη της καταγωγής της, ίπταται η συστατική εκείνη ουσία που καθορίζει το περιεχόμενο της έννοιας που ορίζει την ψυχή και ορίζεται από την τελευταία.